Lotsa

Orain arte, ikasle bat lotsatia izatea ez da azterketarako kausa izan, ez baita arazo larri moduan ikusi. Beti uste berdina izan da, hau da, adinaren arabera lotsa pasatuko zaiola, eta ez dela tratatu beharreko arazoa. Ume lotsatia, lotsatia ez den beste batekin konparatuz gero, hauek lasaiagoak izaten dira, hitz gutxikoak, beldurtiak, besteekin elkarrizketak ekiditen dituena, ez duena arazorik sortzen, orduan, ez du laguntza profesionalik behar. Hala ere, ume hauetan gertatzen ari dena hau da; ez dira gai daukaten beldurrak, arazoak, galderak... kanporatzeko, guztia barruan gordetzen dutelarik. Hala ere, denbora labur batetik aurrera ikusi izan da lotsa uste izan den baino arazo larriagoa dela; honek beldurra, antsietate egoerak, depresioa... ekarri litzakeelarik. Gaur egun, inork ez du dudan jartzen arazo hau ere profesionalen bidez tratatu behar dela, etorkizunean muga pertsonal, familiar edota akademikoak izan nahi ez badira.

Ume lotsatiek gizarteratzeko arazoak izaten dituzte. Haur eskolatik hasita heldutasunera arte, gizarteratze prozesuan parte hartu beharko luke gizakiak, eta hau gertatzeko beharrezko herramintak garatzen ez badira, muga askorekin aurkituko da etorkizunean.

Ikaslea lotsatia dela erakusten diguten sintoma batzuk:

1. Besteekin elkar eragiteko beldurra edo gabezia: Bere gelakoekin, eta askotan nagusiekin elkar eragiteko zailtasunak edo gabeziak erakusten dituzte.Ez dute gelan parte hartzen, ezta galdetzen ere, eta dinamiketan parte hartzeko ez dute lehen pausua ematen. Talde baten menpean daude, asertibitate gutxiko ikasleak dira eta segurtasun eza erakusten dute askotan.
2. Portaera beldurtiak edo antsietatezkoak: Norbaiten aurrean, adin berekoa edo ez, aurpegia eman behar duten egoeretan beldur eta antsietate sentimenduak datorzkie; adibidez, gelan ozen irakurri, arbelean ariketaren bat egin, gelako ariketak zuzendu... Honen ondorioz, dardara, izerdia, gorritzea, totelka hitz egitea... datoz. Honen gainean ikasleak autokontrolatzen ikasten ez badu, sentimendu hauek eragiten dizkion egoera asko ekidin egingo ditu, eta hor hasiko dira bere muga akademikoak adibidez.
3. Bere autoestimuari buruzko arazoak: Ume lotsatia sufritzen ari den umea da, eta honek arazo afektiboetara eraman dezake hau, autoestimu bajua, gutxietsi egingo du bere burua eta honek defentsa gabe utziko du depresio uneak gainditzeko. 

Ikasleak sufritzen duen lotsaren mailaren arabera, lotsa txikia edo grabeagoa den lotsa egon litezke. Lotsa txikia denean, umeak horrekin bizitzeko ahalmena izango du, eta nahiz eta batzuetan txarto pasa, denborarekin eta laguntzarekin horren kontrola hartzen ikasiko du. Hala ere, arazoa haratago badoa, arazo honi ez  zaio lotsa deituko fobia soziala baizik.

Nola lagundu diezaiokegu ikasle lotsati bati?

1. Bere lotsaren zergatia aztertu behar dugu. 
2. Egoera berrien aurrean ez dugu ikaslea behartuko. 
3. Ez dugu ikaslea barregarri utziko gelan, ez dugu desberdina dela adieraziko eta ez dugu beste ikasle batzuekin konparatuko.
4. Ikasleak gure laguntza baduela sentitu behar du, baita bere arazoa zein den badakigula ere.
5. Konfiantza eta berak behar duen denbora emango diogu. Motibatu egin beharko dugu egoera berrien aurrean.
6. Arazoa naturaltasun osoz tratatuko dugu.
7. Lagunak lehenago egiteko egoerak sortuko ditugu gelan.